Działania wobec MEN

Związek wystąpił do Premier Ewy Kopacz z wnioskiem o podjęcie działań nadzorczych wobec Ministra Edukacji Narodowej, mających na celu zobowiązanie resortu edukacji do podjęcia uzgodnień projektu rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli.

Szanowna Pani

Ewa Kopacz

Prezes Rady Ministrów

Związek Nauczycielstwa Polskiego występuje do Pani Premier o podjęcie działań nadzorczych wobec Ministra Edukacji Narodowej, mających na celu zobowiązanie resortu edukacji do podjęcia uzgodnień projektu rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy, mającego obowiązywać w roku szkolnym 2015-16.

Związek wystąpił z wnioskiem o podjęcie takich uzgodnień już dwukrotnie pismami z dnia 20 marca 2015 r. i 02 czerwca 2015 r. W obu przypadkach resort edukacji odmawiał wszczęcia procedury uzgodnieniowej twierdząc, że wystąpienie do Związku o opinię jest wystarczające. Niewątpliwie jest to przykład albo nieznajomości prawa, albo złej woli resortu oświaty.

Zgodnie bowiem z treścią art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.) – dalej KN, rozporządzenia przewidziane ustawą podlegają uzgodnieniu ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli. W podobny sposób została określona formuła konsultacji aktów normatywnych w § 6 pkt 2 Porozumienia z dnia 15 listopada 2002 r. w sprawie zasad współdziałania Ministra Edukacji Narodowej i Sportu ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego w dziedzinie oświaty i wychowania (Dz.Urz.MEN. z 2003 r. Nr 1 poz. 6).

Rozporządzenie płacowe nauczycieli, którego projekt został przesłany przez resort edukacji do zaopiniowania, wydawane jest na podstawie art. 30 ust. 5 KN. Jest zatem rozporządzeniem wskazanym w treści art. 4 KN, które podlega uzgodnieniu ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli.

Tymczasem Ministerstwo Edukacji Narodowej w dniu 04 marca 2015 r. przesłało projekt rozporządzenia do zaopiniowania w trybie art. 19 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 167 ze zm.) – dalej u.z.z.

Pomiędzy opiniowaniem projektów aktów normatywnych na podstawie art. 19 u.z.z., a ich uzgadnianiem ze związkami zawodowymi na podstawie art. 4 ust. 2 KN, występuje nie tylko różnica semantyczna, ale także proceduralna. O ile opiniowanie projektu aktu normatywnego zazwyczaj sprowadza się do sporządzenia opinii i przedstawienia jej organowi władzy publicznej, tak uzgodnienie wymaga rozpoczęcia negocjacji przez stronę ministerialną i związkową.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 17 marca 1998r., U 23/97 dokonał wykładni pojęcia „uzgodnienie”, nakreślając także w sposób ogólny przedmiot działań proceduralnych w tej kwestii. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że termin „uzgodnienie”, zgodnie z jego sensem językowym, ma oznaczać czynność polegającą na „doprowadzeniu do braku rozbieżności”, „ujednoliceniu” czy też „harmonizowaniu” (w znaczeniu „wzajemnego dostosowania”- Słownik Języka Polskiego pod red. M. Szymczaka, Warszawa1978, s. 642). Ustawodawca przy konstruowaniu formy współuczestnictwa związków zawodowych w procesie tworzenia prawa położył nacisk na fakt uzgadniania, na proces dochodzenia do zgody, ujednolicenia czy też wzajemnego dostosowania (harmonizowania) swych stanowisk. Świadczy o tym zawarcie przed rozważanym pojęciem słowa „podlegają”. Oznacza to, że nałożenie na organ wykonujący delegację ustawową przede wszystkim obowiązku poddania treści aktów wykonawczych do ustaw procedurze uzgodnieniowej, celem wypracowania wspólnego stanowiska.

Z kolei w wyroku z dnia 27 czerwca 2013 r., K 12/10, Trybunał Konstytucyjny zauważył, że istotnym etapem procedury uzgadniania, odróżniającym ją od opiniowania, jest merytoryczna dyskusja, podczas której możliwe będą negocjacje. W przeciwieństwie bowiem do procesu „opiniowania” w procedurze „uzgadniania” istotne miejsce ma element dotyczący negocjacji. Etap ten powinien być zakończony sporządzeniem protokołu uzgodnień, ewentualnie rozbieżności, jeżeli nie udało się uzyskać konsensu co do zajmowanych stanowisk.

Podnieść także należy, że wbrew temu, na co powołuje się resort oświaty w swym piśmie z dnia 21 maja 2015 r., w dniach 2 marca i 9 marca 2015 r. nie odbyły się uzgodnienia w sprawie projektu rozporządzenia płacowego nauczycieli. W dniu 2 marca 2015 r. miało miejsce spotkanie techniczne, które miało jedynie ustalić termin spotkania merytorycznego. Strony ustaliły termin tego spotkania na 9 marca 2015 r. Ustalono także, że w uzgodnieniach, które miały się odbyć w gmachu ZNP, ma wziąć udział Minister Edukacji Narodowej oraz ścisłe kierownictwo ZNP. Tymczasem w dniu umówionego spotkania do siedziby ZNP przybyli jedynie urzędnicy merytoryczni resortu oświaty, którzy nie mają żadnych kompetencji decyzyjnych odnośnie treści projektu rozporządzenia, a Pani Minister telefonicznie odwołała swój udział w spotkaniu, szerzej tego nie uzasadniając.

W związku z tym, że Pani Minister Kluzik-Rostkowska przez swą absencję w dniu 9 marca 2015 r. naruszyła treść ustaleń dokonanych przez strony w dniu 2 marca 2015 r., kierownictwo ZNP uznało, że nie będzie prowadzić rozmów z niedecyzyjnymi pracownikami resortu oświaty, skoro i tak wynik tych rozmów nie będzie wiążący.

W związku z powyższym zgodnie z treścią art. 4 ust. 2 KN oraz § 6 pkt 2 Porozumienia z dnia 15 listopada 2002 r. w sprawie zasad współdziałania Ministra Edukacji Narodowej i Sportu ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego w dziedzinie oświaty i wychowania (Dz.Urz.MEN. z 2003 r. Nr 1 poz. 6), ZNP żąda wszczęcia procedury uzgodnienia treści projektu rozporządzenia płacowego obowiązującego w roku szkolnym 2015-16.

Ponadto żądamy:

•             wprowadzenia mechanizmu corocznego waloryzowania stawek wynagrodzenia zasadniczego przynajmniej o stopień planowanej inflacji,

•         zwiększenia udziału płacy zasadniczej nauczycieli w średnim wynagrodzeniu oraz przyjęcia zasady, że minimalny udział wynagrodzenia zasadniczego w średnim wynagrodzeniu nauczyciela dyplomowanego będzie wynosił 65%,

•             kwestii ustalania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w tygodniach w których występuje dzień ustawowo wolny od pracy (analogicznie do rozwiązań obowiązujących w szkołach prowadzonych przez ministrów),

•             innych kwestii – np. dotyczących ustalania minimalnych stawek dodatków do wynagrodzenia.

Ponownie podkreślamy, że brak podjęcia przez resort edukacji działań na rzecz uzgodnienia treści rozporządzenia płacowego, będzie potraktowany przez ZNP jako wada formalna rozporządzenia, naruszająca art. 4 KN, co na podstawie art. 188 pkt 3 Konstytucji RP wiązać się będzie z podniesieniem zarzutu niekonstytucyjności tegoż aktu wykonawczego, jako sprzecznego z ustawą.

Z poważaniem,

Sławomir Broniarz

Prezes ZNP